đại gia Kolomoisky
Giành giật lại những công ty năng lượng nhà nước, Tổng thống Ukraine Poroshenko triệt hạ đồng minh đại gia Ihor Kolomoisky, người đang nắm quyền kiểm soát các công ty này.
Các chiến hữu của Tổng thống Petro Poroshenko nói: họ đang nỗ lực giảm thiểu quyền lực của các đại gia từ nhiều năm qua làm giàu “khủng” nhờ có quan hệ với giới chính trị tại Ukraine, trong khi thu nhập bình quân mỗi đầu người dân vẫn thuộc mức thu nhập thấp nhất châu Âu.
Nhưng chính phủ Ukraine lại đối mặt với nguy cơ đối đầu với một tỷ phú rất quyền lực, điều sẽ gây bất ổn cho một hoàn cảnh chính trị vốn đã rất nguy hiểm.
Thống đốc nhưng chống luật
Chuyện Tổng thống Ukraine Poroshenko xử ép đồng minh đại gia Kolomoisky bắt đầu từ nghị sĩ Serhiy Leshchenko thuộc phe Tổng thống Poroshenko và là một cựu nhà báo điều tra, đã đi đầu trong những đề xuất với quốc hội Ukraine, rằng phải kéo giảm quyền lực của Kolomoisky.
Trong nhiều năm, Kolomoisky kiểm soát hiệu quả 42 % cổ phần công ty sản xuất dầu Ukrnafta (lớn nhất Ukraine, chiếm 86 % sản lượng dầy quốc gia) và công ty vận chuyển dầu Ukrtransnafta, theo các quan chức và các nghị sĩ.
Điều này cho phép ông gạt các đối thủ cạnh tranh sang một bên và đưa dầu đến một nhà máy lọc dầu do ông kiểm soát.
Ngày 19.3, một luật được thông qua, hạ thấp số thành viên trong các cuộc họp của lãnh đạo các công ty nhà nước. Điều này cho phép chính quyền “dẹp” các giám đốc trung thành với Kolomoisky ở công ty sản xuất dầu Ukrnafta.
Nghị sĩ Leshchenko nói: “Đó là một thách thức cho tổng thống. Đó là một đòi hỏi rằng phải giảm quyền thế của giới đại gia, và chính phủ phải làm điều đó”.
Ngay sau khi có luật, các quan chức đến loại tổng giám đốc Ukrtransnafta, giải thích người này đã có những quyết định thiên vị Kolomoisky. Nhưng người lãnh đạo này phủ nhận cáo buộc.
Nhưng nỗ lực chỉ định một lãnh đạo mới của các quan chức bị bảo vệ công ty cùng Kolomoisky và các vệ sĩ ngăn chặn.
Đã có xô đẩy, ném đá giữa hai bên và Kolomoisky dùng những chữ tục tằn nhất để chửi một nhà báo.
Ngày 22.3, những người mặc quân phục, một số mang súng đến bảo vệ trụ sở Ukrnafta, kiểm soát việc xây những hàng rào kim loại quanh cổng vào.
Một xe tải quân sự đậu sau cổng kim loại của trụ sở vào ngày 23.3, trong khi thợ hàn hoàn tất việc dựng hàng rào. Không thấy bóng dáng những người cầm vũ khí.
Nghị sĩ Leschenko nói nhóm mặc quân phục là quân tiểu đoàn Dnepr-1 thuộc vùng Dnepropetrovsk, và bảo vệ không trình giấy phép xây hàng rào mới.
Kolomoisky bào chữa những can thiệp trong các ngày 19 và 22.3 là “bảo vệ các công ty có tầm chiến lược quan trọng khỏi bọn phá hoại Nga và đề phòng các cuộc truy quét của những đối thủ”.
Hôm 22.3, ông nói với một nghị sĩ thân tổng thống ở bên ngoài trụ sở: “Họ không phải kẻ lạ mặt, mà là của một công ty bảo vệ tư nhân do Ukrnafta lập…để sẵn sàng đối đầu với những cái đầu ngu xuẩn như ông”.
 |
| Cảnh sát không thể vào công ty của Kolomoisky |
Ngày 23.3, lãnh đạo Cơ quan an ninh Ukraine nói có những mối liên hệ giữa chính quyền vùng Dnipropetrovsk do Kolomoisky làm thống đốc, với một số tội phạm hình sự chuyên buôn lậu và bắt cóc.
Người của Kolomoisky phản ứng lại, rằng Kiev toan che chở bọn buôn lậu và không giữ lời hứa phân thêm quyền cho các chính quyền địa phương.
Một nghị sĩ ở vùng Dnipropetrovsk đã kêu gọi tổ chức biểu tình đông người vào ngày 25.3 tới, để chống lại điều ông ta gọi là sự trở lại thời kỳ độc tài ở Kiev, theo hãng tin tư nhân UNIAN ở Ukraine.
Các quan chức an ninh nói họ được lệnh từ Tổng thống Poroshenko, là phải giải giáp nhóm “bảo vệ”, dù tình hình đã yên tĩnh trở lại quanh trụ sở công ty này vào khuya 23.3.
Trước đó tại Học viện quốc phòng, ông Poroshenko nói: “Sẽ không thống đốc vùng nào ở quốc gia này có đội quân bù nhìn”.
Kolomoisky nói ông chẳng làm gì sai phạm, và ông chỉ bảo vệ an ninh quốc gia, và tố cáo các “đại gia” đối thủ toan chiếm đoạt các công ty.
Kolomoisky nói ông ta chia sẻ quyền kiểm soát các công ty này với chính phủ, và cố gắng duy trì chúng hoạt động.
Tại Kiev, nghị sĩ Leshchenko nói cuộc tranh chấp kể trên là “một cuộc đấu tranh của xã hội chống lại các đại gia”.
Tổng thống Poroshenko cũng là một đại gia giàu có, làm chủ một kênh truyền hình và một xí nghiệp bánh kẹo. Nhưng nghị sĩ Leshchenko nói ông được dân bầu cử hợp pháp và không hề lợi dụng chức vụ để tư lợi.
Và để nhằm ngăn chặn quyền lực của Kolomoisky, Leshchenko nói: “Nếu chúng ta không làm việc đó lúc này, thì việc đó sẽ trở nên khó khăn hơn.
Nỗ lực giảm thiểu quyền thế của giới đại gia nhận được sự ủng hộ bất thường của Đại sứ Mỹ Geoffrey Pyatt.
Sau cuộc gặp Kolomoisky hôm 20.3, vị đại sứ nói: các đại gia không thể quay lại các làm ăn cũ:
“Tôi nghĩ ông ấy hiểu, như các lãnh đạo chính trị khác hiện nay, rằng môi trường đã thay đổi nhiều, và kiểu chơi luật thời Yanukovych là một cách gieo thảm họa ở Ukraine”.
Đại sứ Pyatt nói việc kiểm soát Ukrtransnafta phải do luật pháp quyết định, “chứng không bằng cách trương cơ bắp”.
Mỗi tháng chi 5 triệu USD hối lộ
Kolomoisky là một đại gia có nhiều quyền lợi ở các công ty truyền thông và ngân hàng và là một trong những người giàu nhất Nga, với số tài sản khoảng 6 tỷ USD.
Hôm 22.3, giới truyền thông Ukraine đưa tin ngân hàng Privatbank của Kolomoysky đã chặn tài khoản 50 triệu USD của tài khoản của tổng thống Poroshenko, nhưng quan chức ngân hàng này nói đó chỉ là một trục trặc kỹ thuật.
Khi xảy ra cuộc đảo chính lật đổ tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych hồi tháng 2.2014, Kolomoysky dùng tiền để mua quyền lực chính trị. Tổng thống lâm thời Aleksandr Turchynov chỉ định ông làm thống đốc vùng Dnepropetrovsk.
Kolomoysky cũng được cho là người thành lập các tiểu đoàn dân vệ, và ông từng nhanh chóng ủng hộ cuộc chiến chống quân ly khai của quân chính phủ Tổng thống Poroshenko, bằng cách bỏ tiền túi để các đơn vị bán quân sự ngăn chặn đà tiến của quân ly khai ở đông Ukraine để giúp quân chính phủ. Nhưng nay ông lại “nổi lửa” với Kiev.
Được chỉ định làm thống đốc vùng công nghiệp Dnipropetrovsk, Kolomoisky chi hàng triệu USD cho một tiểu đoàn được tuyên dương công trạng chặn được quân ly khai hành quân về phía tây, khi quân đội chính quy Ukraine thiếu quân, mất tinh thần và mất định hướng.
 |
| Tranh biếm Kolomoisky xua quân Ukraine |
Lối ăn nói “toạc móng heo” của Kolomoisky giúp ông có nhiều người hâm mộ, nhưng cũng gây tranh cãi.
Khi một nhà báo hỏi: liệu ông có vi phạm luật Ukraine khi ông sử dụng hộ chiếu của hai quốc gia, Kolomoisky không vi phạm, vì ông có những 3 hộ chiếu.
Hồi đầu tháng 3, Kolomoisky khoe mỗi tháng ông chi 5 triệu USD để hối lộ, nhằm tránh bị chính quyền gây khó dễ với những hoạt động làm ăn của ông.
Mai Hà (theo The Wall Street Journal)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét