Nga 'cay cú' đoán mò số phận Obama và nước Mỹ

Tổng thống Mỹ Barack Obama chịu chung số phận với cựu Tổng thống Ukraine Yanukovych với một cuộc cách mạng sắc màu nổ ra ở Mỹ.

Nhận định này được một tác giả người Nga là Fritz Moiseevych Morgen đưa ra và được một số tờ báo lớn của Nga dẫn đăng lại.

Trong bài viết có tựa đề: “Cách mạng sắc màu ở Mỹ: Obama sẽ chịu chung số phận với Yanukovych”, tác giả Morgen đánh giá nguy cơ Tổng thống Mỹ Barack Obama bị luận tội đang ngày một hiện hữu. Trong trường hợp này, nước Mỹ sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng.

Ảnh minh họa cho bài viết của Morgen

Tác giả dẫn sự kiện ngày 30/7, Hạ viện Mỹ do phe Cộng hòa chiếm đa số đã dọn đường để tiến hành một vụ kiện pháp lý đối với Tổng thống Barack Obama do vượt quyền hạn khi tiến hành luật cải cách y tế.

Với tỷ lệ bỏ phiếu 225-201, Hạ viện Mỹ đã cho phép các luật sư của cơ quan lập pháp này soạn thảo các tài liệu pháp lý trong thời gian nghỉ Hè của cơ quan này kéo dài 5 tuần bắt đầu từ ngày 1/8.

Trước đó, ngày 24/7 với 7 phiếu thuận và 4 phiếu chống, Ủy ban Quy tắc của Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật ủy quyền cho Chủ tịch Hạ viện khởi kiện Tổng thống Barack Obama sử dụng quyền hành pháp vượt quá mức quy định.

Chủ tịch Hạ viện Boehner cáo buộc Tổng thống Obama "qua mặt" Quốc hội khi sử dụng quyền của người đứng đầu cơ quan hành pháp ký các sắc lệnh tăng lương tối thiểu cho lực lượng nhân viên liên bang và ngừng trục xuất hàng nghìn trẻ em nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Theo Hiến pháp Mỹ, bỏ phiếu luận tội là một quyền mà cơ quan lập pháp Mỹ có thể sử dụng để truy tố và phế truất các quan chức cấp cao của chính phủ như tổng thống và phó tổng thống nếu các quan chức này bị cho là có những hành động phạm pháp nghiêm trọng khi đang tại chức.

Trong lịch sử nước Mỹ đã có 4 tổng thống bị Quốc hội bỏ phiếu luận tội và gần đây nhất là năm 1998 với trường hợp Tổng thống Bill Clinton.

Tổng thống Mỹ Barack Obama

Tác giả Morgen viết: “Nhiều người cho rằng những nỗ lực trong quá khứ nhằm đưa tổng thống Mỹ ra tòa đều thất bại. Do vậy, họ rút ra kết luận rằng phe Cộng hòa đơn giản là đang phí thời gian. Tuy nhiên, về mặt logic mà nói thì những người Cộng hòa cũng đã nghiên cứu tiền lệ và chuẩn bị một kế hoạch phù hợp”.

Trong trường hợp luận tội Tổng thống, Thượng viện Mỹ sẽ đóng vai trò là tòa án và mỗi thượng nghị sĩ sẽ là một quan tòa. Morgen dẫn lời thủ lĩnh phe Dân chủ tại Quốc hội Mỹ bà Nancy Peloci nói rằng yêu cầu từ phe Cộng hòa là khởi đầu cho sự luận tội. Cố vấn cấp cao cho Tổng thống Obama là ông Dan Pfeiffer hôm 25/7 cũng nhận định nhiều khả năng ông Obama sẽ bị luận tội.

Theo nhận định của Morgen, những phát biểu như trên của phe Dân chủ có hai khả năng: Một là họ đe dọa cử tri để họ tham gia bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới; Hai là họ thực sự đang lo sợ phe Cộng hòa sử dụng kỹ thuật của một cuộc cách mạng sắc màu chống lại ông Obama.

Kỹ thuật này được Morgen giải thích như sau: Trong quá trình cách mạng sắc màu, người Mỹ luôn cố gắng thiết lập một cơ quan “mô phỏng” mang tính hợp pháp nào đó và cơ quan này cho phép né tránh các thủ tục pháp lý không thuận lợi. Ví dụ như việc luận tội cựu Tổng thống Ukraine Yanukovych đã được tiến hành với những vi phạm nghiêm trọng quy định của Hiến pháp.

Thế nhưng, những kẻ chiến thắng vẫn làm ra vẻ nó được tiến hành một cách hoàn toàn minh bạch. Việc bỏ phiếu ở Quốc hội Ukraine đã gây ra “ảo tưởng” rằng hành động luận tội ông Yanukovych là hợp pháp. Chỉ cần như vậy là đủ.

Cựu Tổng thống Ukraine Yanukovych

Việc người Mỹ “hiếp đáp” luật pháp của các nước khác như trong trường hợp của Serbia, Ai Cập, có thể kể mãi không hết. Chính vì vậy, Morgen không loại trừ trường hợp, một số lực lượng chính trị ở Mỹ có thể sử dụng phương thức này ở chính nước Mỹ.

Bên cạnh đó, Morgen đánh giá việc phe Cộng hòa sử dụng cái cớ rằng Tổng tống Obama “vượt quá quyền hạn” là hoàn toàn có chủ đích, đặc biệt xét trong bối cảnh kinh tế Mỹ đang gặp khó khăn. Theo đó, trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thường xảy ra cách mạng, bạo loạn hay những cuộc lật đổ chính quyền.

Ngoài khả năng về một cuộc cách mạng cam ở Mỹ, việc luận tội ông Obama còn có một kịch bản thứ hai đầy bất ngờ, theo đánh giá của Morgen. Đó là việc chống lại ông Obama sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chính những “kẻ phản bội” trong đảng Dân chủ.

Trong trường hợp Obama phải ra đi, quyền Tổng thống sẽ do Phó Tổng thống Joe Biden đảm nhận. Cựu Thượng nghị sĩ bang Delaware này được nhận định là người có quan điểm về nhiều vấn đề, đặc biệt là về chính sách đối ngoại, “gần gũi” với phe Cộng hòa. Báo chí của phe Dân chủ thậm chí từng bình luận rằng ông Biden được chọn là Phó Tổng thống vì ông này có khả năng thỏa hiệp với phe Cộng hòa!

Theo nhận định của Morgen, trong suốt 26 năm qua, Biden không ngừng nỗ lực để trở thành ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ (Joe Biden thất bại trong cuộc chạy đua giành vé ứng cử viên của đảng Dân chủ vào các năm 1988 và 2008. Thất bại năm 2008 trước chính Obama). Chính vì vậy, có lý do để Biden làm một cuộc “nổi dậy” chống lại Obama.

Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden

Với những nguy cơ trước mắt, Obama sẽ có hai phương án:

1. Nhượng bộ để hy vọng kéo dài kết cục của mình. Obama sẽ thực thi các chính sách đối ngoại cứng rắn hơn nữa đồng thời tạm dừng các nỗ lực buộc giới “đầu sỏ” phải đưa tiền từ nước ngoài về.

2. Đe dọa. Có thể khiến ông Biden hay những người cầm đầu của phe Cộng hòa thấy trước điều gì đó có thể đánh bại nỗ lực đòi luận tội tổng thống của họ.

Thực tế nước Mỹ đã chứng minh rằng không ai được đảm bảo chắc chắn về điều này. Ngay cả “trùm” CIA David Petraeus cũng từng “dính phốt” có quan hệ ngoài hôn nhân và buộc phải từ chức vào tháng 11/2012.

Theo nhận định, ông Petraeus chỉ là “vật tế thần” bởi việc ông từ chức sẽ tránh bị ra điều trần trước Quốc hội và qua đó giúp Tổng thống Obama không phải đối mặt với những tiết lộ động trời có thể bị phanh phui.

Kịch bản nào sẽ có lợi cho Nga nhất là câu hỏi được Morgen đặt ra. Và chính ông này trả lời rằng trường hợp tốt nhất là những mâu thuẫn gay gắt và dai dẳng trong nội bộ chính giới cấp cao Mỹ. Những xung đột này sẽ thu hút sự chú ý và nguồn lực của người Mỹ. Sau xung đột, kẻ chiến thắng sẽ phải “liếm láp” vết thương và trong một thời gian nhất định buộc phải tránh “hoạt động mạnh”.

Kết luận, tác giả Morgen cho rằng hay đợi xem liệu Tổng thống Mỹ Obama có tránh được số phận như của ông Yanukovych hay không. Quốc hội Mỹ sẽ nghỉ đến tuần thứ hai của tháng Chín tới. Sau khi các nghị sĩ Mỹ trở lại, vấn đề sẽ được quyết định.

Đông Triều