(DĐDN) - Sáng 1/8 (theo giờ Việt Nam), Hạ nghị sỹ Mỹ Randy Forbes - Chủ tịch Tiểu ban sức mạnh biển và triển khai lực lượng, và Hạ nghị sỹ Mỹ Colleen Hanabusa - thành viên Ủy ban Quân lực Hạ viện, đã giới thiệu Dự thảo nghị quyết lưỡng đảng tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với tự do hàng hải ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Hành động hung hăng của tàu Trung Quốc, đê dọa tàu Việt Nam bị Mỹ cho là
vi phạm Công ước về các Quy định Quốc tế phòng tránh va chạm trên Biển Colreg.
Cách hành xử gần đây của Trung Quốc nhấn mạnh một thực tế quan trọng, đó là Mỹ phải tích cực can dự vào châu Á-Thái Bình Dương để đảm bảo hòa bình và thịnh vượng vốn đã định hình trong khu vực trong suốt 6 thập kỷ qua.
Dự thảo nghị quyết nêu rõ, các vùng biển và vùng trời tại châu Á-Thái Bình Dương giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với sự thịnh vượng, ổn định và an ninh trong khu vực, trong đó có hoạt động thương mại toàn cầu. Do vậy, Mỹ có lợi ích rõ ràng trong việc khuyến khích và ủng hộ các nước trong khu vực hợp tác và giải quyết các bất đồng bằng con đường ngoại giao, đồng thời kịch kiệt phản đối các hành vi cưỡng ép, hăm dọa, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
Dự thảo Nghị quyết cũng chỉ rõ đích danh "thủ phạm" gây mất ổn định trong cả hai vùng biển Đông và biển Hoa Đông chính là Trung Quốc. Dự thảo nghị quyết của Ủy ban Quân lực Hạ viện Mỹ chỉ rõ, những đòi hỏi về chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc, chưa được chứng thực theo luật pháp quốc tế bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, là một mưu toan đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực và cho thấy dấu hiệu vi phạm Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã ký với ASEAN năm 2002.
Các sự cố do Trung Quốc gây ra trong vùng biển gần Việt Nam, Trung Quốc, Philippines và Malaysia bị cho là "nguy hiểm" và "gây mất ổn định", từ vụ lấn chiếm trong thực tế bãi Scarborough, phong tỏa bãi Cỏ Mây – Second Thomas, cho đến việc đòi chủ quyền tại các khu vực nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của nước khác mà không hề dựa trên bất kỳ luật lệ quốc tế nào...
Riêng vụ Trung Quốc cho hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (01/05 – 15/07/2014), dự thảo nghị quyết chỉ rõ việc Trung Quốc đưa nhiều tàu ra hộ tống giàn khoan rồi hung hãn đe dọa tàu Cảnh sát biển Việt Nam đã vi phạm Công ước về các Quy định Quốc tế phòng tránh va chạm trên Biển Colreg.
Ngoài ra, việc Trung Quốc thiết lập một vành đai cấm tàu bè nước khác, với bán kính 3 hải lý xung quanh giàn khoan Hải Dương 981 từ 5/5/2014 đã phá hoại sự an toàn hàng hải trong khu vực và vi phạm các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), được toàn thế giới công nhận.
Dự thảo nghị quyết nhấn mạnh, Chính phủ Mỹ lên án các hành động cưỡng ép và đe dọa, hoặc sử dụng vũ lực nhằm cản trở sự tự do hoạt động trên không phận quốc tế, thay đổi hiện trạng hoặc gây bất ổn đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương; Hối thúc tất cả các bên kiềm chế những hoạt động gây mất ổn định, bao gồm sự chiếm đóng trái phép, hoặc các nỗ lực nhằm khẳng định một cách trái luật những đòi hỏi chủ quyền gây tranh cãi.
Dự thảo nghị quyết ủng hộ các nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc trong việc xây dựng Bộ quy tắc ứng xử (COC) cũng như ủng hộ sự phát triển của các định chế khu vực, bao gồm Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Hội nghị thượng đỉnh Đông Á, và Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng, để tạo dựng sự hợp tác thực chất trong khu vực và tăng cường vai trò của luật pháp quốc tế.
Một điểm đáng chú ý là Dự thảo nghị quyết nêu rõ chính sách của Mỹ phải là : "Thiết lập và thực hiện một khuôn khổ chính sách với chính phủ Việt Nam sao cho phản ánh được cả sự tiến bộ lẫn thách thức còn tồn tại trong hồ sơ nhân quyền của Việt Nam, cũng như là các lợi ích an ninh quốc gia thiết yếu của Mỹ, bằng cách đào sâu và mở rộng quan hệ đối tác toàn diện với Việt Nam thông qua việc bán hoặc chuyển giao thiết bị quốc phòng trong chiều hướng thích hợp với sự phát triển và duy trì khả năng phòng thủ chống ngoại xâm của Việt Nam… ".
Về phần mình, Hạ nghị sỹ Hanabusa khẳng định, Dự thảo nghị quyết làm sáng tỏ thực tế là tất cả các bên mong muốn thịnh vượng từ nền kinh tế toàn cầu cần phải tuân thủ và tôn trọng những quy tắc quản lý các đại dương và đảm bảo tự do hàng hải. Sự hiện diện mạnh mẽ và lâu dài của các lực lượng Mỹ trong khu vực đã góp phần đảm bảo hòa bình và ổn định ở châu Á suốt 6 thập kỷ qua, và an ninh và sự thịnh vượng của hai bên ngày càng gắn kết chặt chẽ với nhau.
Minh Nguyên
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét