Thủ lĩnh DPR Zakharchenko (phải)
Thỏa thuận ngưng bắn ở đông Ukraine có hiệu lực từ đầu sáng 15.2, nhưng thủ lĩnh Aleksandr Zakharchenko của “Cộng hòa nhân dân Donesks” tự xưng (DPR) quyết buộc 8.000 quân Ukraine đầu hàng, khi họ bị quân ly khai vây trong thành phố này.
Ngay sau thời hạn chót nửa đêm 14.2, Tổng thống Petro Poroshenko lên đài truyền hình quốc gia, ra lệnh cho quân Ukraine ngưng nổ súng ở miền đông.
Trước đó, Zakharchenko cũng nói ông đã lệnh cho quân DPR ngưng chiến đấu ở mặt trận, nhưng không ngưng bắn ở gần thành phố Debaltseve, với lý do thỏa thuận ngưng bắn không áp dụng với thành phố này
Quyết buộc 8.000 quân Ukraine đầu hàng, ông còn nói quân ly khai sẽ không cho phép chiến sĩ Ukraine thoát khỏi vòng vây:
“Chúng tôi sẽ ngăn chặn tất cả những nỗ lực trốn thoát. Tôi đã lệnh rồi”.
Báo Ukrainska Pravda đưa tin Hội đồng an ninh quốc gia-phòng thủ Ukraine vào tối 14.2 ra tuyên bố, rằng bình luận của Zakharchenko cho thấy DPR tuyên bố không thừa nhận thỏa thuận ngưng bắn Minks-2 và sẽ tiếp tục hành động quân sự”.
Debaltseve là một tuyến đường sắt quan trọng. Cung đường tiếp tế duy nhất của Ukraine vào thành phố đã bị gài đầy mìn, và nó nằm trong tầm pháo của cả hai bên. Cũng không rõ ai nắm quyền kiểm soát cung đường này.
Theo New York Times, đây là nỗ lực giành thêm đất và giữ ưu thế bao vây thành phố này của quân ly khai, khi hàng ngàn quân Ukraine đang bị vây trong Debaltseve và có thể sẽ phải đầu hàng.
Báo này nêu quân ly khai và Tổng thống Nga Vladimir Putin đều nhấn mạnh Debaltseve đã đầu hàng. Quân ly khai nói điều này cho phép họ tuyên bố thành phố này là của họ.
Nhưng chính phủ Ukraine không công nhận. Theo AP, Tổng thống Poroshenko nói đường vào thành phố vẫn thông, quân trong thành đã được tiếp đạn dược.
 |
| Một lính ly khai chết vì đạn pháo |
Người thợ điện Zakharchenko trở thành "Thủ tướng" DPR
Theo AP ngày 15.2, thỏa thuận ngưng bắn gieo niềm hy vọng mong manh sẽ kết thúc cuộc nội chiến đã cướp đi hơn 5.300 mạng sống.
Nhưng chỉ hai giờ sau khi tuyên bố ngưng bắn, cả quân Ukraine và phe ly khai đều tố cáo nhau vi phạm thỏa thuận và tiếp tục đánh nhau. Như thế, trong vài ngày tới, quốc tế sẽ chú ý Debaltseve có bị thất thủ hay không.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói những hình ảnh từ đông Ukraine là “chứng cứ đáng tin cậy” rằng quân Nga triển khai nhiều ổ pháo và giàn phóng rocket quanh Debaltseve để vây quân Ukraine.
Nữ phát ngôn viên Jen Psaki của Bộ nói hôm 14.2: “Chúng tôi tin tưởng đó là quân Nga, không phải quân ly khai”.
 |
| Quân đội DPR ở Donetsk |
Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry gọi điện cho đồng nhiệm Nga Sergei Lavrov, bày tỏ sự lo ngại điều ông gọi là “Nga và quân ly khai nỗ lực cắt đứt Debaltseve trước khi đến thời điểm ngưng bắn.
Thỏa thuận ngưng bắn Minks-2 được ký tại thủ đô Belarus ngày 12.2, sau 17 giờ thương lượng giữa 4 Tổng thống Putin, ông Poroshenko, Tổng thống Pháp Francois Hollande và nữ Thủ tướng Đức Angela Merkel.
Nhưng cuộc gặp thượng đỉnh này không có sự tham dự của “Thủ tướng” DPR Zakharchenko, cựu thợ điện vùng mỏ 38 tuổi.
Ông được phong làm thủ tướng DPR hồi tháng 8.2014, từ đó thường mặc quân phục, đeo súng ngắn và dao găm, tay thủ khẩu súng AK.
Dù vậy, những hoạt động của ông Zakharchenko người Donetsk sẽ giúp xác định sự thành- bại của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.
Biên tập viên Yuriy Butusov của trang tin điện tử Censor.net Internet ở Kiev, nói với báo Moscow Times:
Nga đã bỏ mục tiêu tối thượng là khuất phục Ukraine và đưa cựu Tổng thống Viktor Yanukovych trở lại quyền lực.
Vì Nga muốn có một người địa phương có tầm ảnh hưởng và kỹ năng để tập hợp dân cùng quê và điều phối chỉ huy các tiểu đoàn quân ly khai.
"Quê hương ta giàu đẹp...chỉ khác là có chiến tranh"
Khi Zakharchenko bắt đầu nắm quyền lực hồi 7 tháng trước, phe ly khai sắp thua. Nhưng họ lật ngược tình thế, buộc Kiev phải bước vào đàm phán ngưng bắn lần 1 tại Minks hồi tháng 9.2014.
Phương tây và Kiev nói ưu thế của quân ly khai là nhờ có Nga giúp quân và vũ khí hiện đại, nhưng Moscow phủ nhận.
Zakharchenko thường ca ngợi Tổng thống Putin và chúc mừng sinh nhật 62 tuổi của lãnh đạo Nga. Nhưng ông tuyên bố chưa bao giờ nghe lệnh của ông Putin.
Người ủng hộ nói Zakharchenko là một lãnh đạo cương quyết nên họ tôn trọng. Truyền hình Nga gần đây chiếu cảnh ông tiếp tục nói chuyện với nhà báo, sau khi một vệ sĩ đứng ngay sau lưng ông có vẻ bị trúng đạn của một tay bắn tỉa.
Một chỉ huy ly khai tự nhận là “Mặt sắt” nói: “Chúng tôi sợ bị trúng đạn nhưng ông ấy tỉnh bơ”.
Zakharchenko nổi lên khi ông cùng những thành viên câu lạc bộ võ đường phố Oplot cầm súng máy và súng cũ xông vào tòa thị chính Donetsk hồi gần một năm trước, khi quân ly khai bắt đầu chống chế độ Kiev.
Ông nói đến tòa thị chính để lập lại trật tự, nhưng rồi Oplot chiếm cả đài truyền hình cùng một trụ sở công quyền khác.
Giữa năm 2014, Zakharchenko là chỉ huy quân sự Donetsk, sử dụng Oplot vào nhiệm vụ kiểm soát thành phố này.
Ông lập liên minh với các đơn vị ly khai khác,từng bị thương ở cánh tay khi chiến đấu nên được cựu thủ lĩnh ly khai Igor Strelkov tặng huy chương và phong làm thiếu úy.
Ông còn được trao thêm 3 huy chương khác nên ông thường hay đeo trên ngực áo để khoe.
Trong khi các thủ lĩnh Strelkov, Alexander Borodai và phó thủ tướng Vladimir Antufeev bớt nổi tiếng và rút khỏi Ukraine, Zakharchenko vẫn tiếp tục thăng tiến.
Khi là ứng viên Thủ tướng duy nhất tranh cử hồi tháng 11.2014, ông hứa sẽ đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn người dân, gồm lương hưu “phải cao hơn dân Ba Lan, các cụ hưu trí mỗi năm đi Úc một lần để săn con kangaroo”.
Ông cũng nói với cử tri:”Chúng ta giống như Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Quê hương ta rất giàu đẹp...khác biệt duy nhất là họ không bị chiến tranh như chúng ta”.
Anh Thái (tổng hợp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét