Quan hệ quốc tế) - Đồng minh và kẻ thù, khủng bố và chống khủng bố trở thành những khái niệm hết sức tạm thời trong cục diện cuộc chiến chống IS của Mỹ
Mỹ đã từng liệt nhiều tổ chức Hồi giáo ở Trung Đông vào danh sách "tổ chức khủng bố" và tìm mọi cách tiêu diệt, khống chế, cô lập... Nhưng trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo IS tự xưng, Mỹ đang phải nhờ cậy đến những tổ chức này. Và những tổ chức này cũng đang quay súng bắn vào IS.
Tờ Khám phá dịch bài từ trang WP cho biết có ít nhất 5 "tổ chức khủng bố" đang được Mỹ hỗ trợ không kích hoặc thậm chí là bơm tiền, vũ khí, trang thiết bị quân sự.
Đảng công nhân người Kurd (PKK)
PKK là một tổ chức ly khai đã phát động cuộc nổi dậy đòi độc lập suốt nhiều thập kỷ qua ở Thổ Nhĩ Kỳ. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng PKK đã sử dụng các chiến thuật khủng bố trong cuộc đấu tranh của mình và đã giết hại hàng chục ngàn người. Mỹ cũng nhất trí với nhận định này.
Tuy nhiên, tiến trình hòa bình khởi động từ năm 2013 đã giúp tình hình bất ổn tạm lắng, tuy nhiên tiến trình này có thể đi chệch hướng trong cuộc khủng hoảng hiện nay.
PKK và các nhóm vũ trang thân PKK hiện đang là lực lượng tiên phong trên mặt trận chống IS cả ở Iraq và Syria. Chính các chiến binh PKK đã giúp chính quyền người Kurd ở Iraq chặn đứng đà tiến công của IS ở miền bắc nước này, đồng thời tham gia vào chiến dịch giải cứu hàng ngàn người Yazidi bị mắc kẹt trong vòng vây của IS.
 |
| Mỹ hỗ trợ người Kurd không kích IS ở Kobani (Syria) |
Còn tại thị trấn biên giới Kobani của Syria, lực lượng dân quân người Kurd (PYD), một tổ chức thân PKK, lại đang chiến đấu rất kiên cường chống lại những đợt tấn công vây hãm của IS, và họ cũng nhận được sự hỗ trợ của Mỹ, từ những vụ không kích vào mục tiêu IS để giảm áp lực cho tới thả vũ khí, đạn dược xuống cho lực lượng phòng thủ trong thị trấn.
Việc vũ khí, đạn tiếp tế của Mỹ rơi vào tay phiến quân IS không khiến Thổ Nhĩ Kỳ quan tâm, nhưng họ lại vô cùng tức giận khi biết tin số vũ khí này được trang bị cho PYD, một tổ chức mà Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá là “không khác gì PKK”.
Hezbollah
Tổ chức vũ trang dòng Shia ở Lebanon này là đồng minh thân cận với Tổng thống Syria Bashar Assad. Hezbollah bị Bộ Ngoại giao Mỹ liệt vào danh sách khủng bố vì nhiều hoạt động tấn công của họ.
Tuy nhiên, trên chiến trường Syria hiện nay, các chiến binh Hezbollah lại đang chiến đấu trực tiếp với các tổ chức khủng bố chống lại người Hồi giáo dòng Shia, đặc biệt là IS và Jabhat al-Nusra.
Hơi thở chiến tranh ở Syria đã tràn vào Lebanon dưới nhiều hình thức khác nhau, từ những vụ ám sát và đánh bom liều chết ở thủ đô Beirut cho tới những cuộc đụng độ ở biên giới với các nhóm thù địch. Hồi cuối tháng trước, thủ lĩnh Hezbollah là Hasan Nasrallah đã cảnh báo rằng những phiến quân IS đang tìm cách xâm nhập vào Lebanon sẽ bị bao vây và phải đối mặt với 2 lựa chọn: “Rút lui hoặc là chết trong lạnh lẽo”.
 |
| Một tay súng PKK ở Iraq |
Lữ đoàn Hezbollah
Hồi tháng 9, các cuộc không kích của Mỹ đã giúp một nhóm chiến binh ô hợp chống IS giành lại quyền kiểm soát thị trấn Amerli từ tay phiến quân. Trong nhóm chiến binh này có các tay súng của Katib Hezbollah (Lữ đoàn Hezbollah), một tổ chức vũ trang dòng Shia được cho là có quan hệ trực tiếp với Vệ binh Cách mạng Iran.
Năm 2009, Mỹ đã liệt Lữ đoàn Hezbollah vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài. Sau khi Mỹ đưa quân vào Iraq năm 2003, các cựu binh của chính quyền Saddam Hussein đã được Lữ đoàn Hezbollah sốt sắng đón nhận.
Các chiến binh người Kurd từng đụng độ với Lữ đoàn Hezbollah đã mô tả tổ chức này là “IS của người Shia”. Tại thị trấn Amerli, Lữ đoàn Hezbollah được cho là đã đốt rụi nhà cửa của người Sunni chạy loạn khi chiến sự nổ ra.
Al-Qaeda
Al-Qaeda có một mối quan hệ rất phức tạp với IS. Phiến quân IS từng là một nhóm của al-Qaeda, tuy nhiên chúng đã tách ra vào đầu năm nay sau khi trở nên lớn mạnh bằng các hoạt động xâm chiếm lãnh thổ tàn bạo của mình.
Giờ đây, al-Qaeda đang phải ganh đua với IS để giành lấy tình cảm của người Hồi giáo cực đoan, trong khi các tổ chức thân al-Qaeda như Ahrar al-Sham và Jabhat al-Nusra đang trực tiếp chiến đấu với IS trong nhiều trận đụng độ trên chiến trường.
Jabhat al-Nusra
Từng là một tổ chức vũ trang hùng mạnh và đáng sợ bậc nhất khi cuộc xung đột ở Syria bùng nổ, thế nhưng Jabhat al-Nusra dần dần bị IS lấn lướt và mất dần vị thế cũng như ảnh hưởng của mình.
Trong bối cảnh quan hệ giữa hai nhóm vũ trang này ngày càng rạn nứt, Jabhat al-Nusra trở nên thù địch với IS từ hồi tháng 2 năm nay. Sau đó, al-Qaeda cũng ra thông báo ủng hộ toàn diện đối với Jabhat al-Nusra để chống lại IS.
Hiện Jabhat al-Nusra đang liên minh với các tổ chức dân quân Hồi giáo khác và giao tranh quyết liệt với IS để tranh giành địa bàn và ảnh hưởng trong suốt nhiều tháng qua.
Tuy nhiên, chính vì mối liên hệ với al-Qaeda cũng như những hành động đánh bom tự sát ở Damascus, Jabhat al-Nusra đã bị Bộ Ngoại giao Mỹ xếp vào danh sách tổ chức khủng bố, bất chấp việc các nhóm vũ trang ôn hòa thân Mỹ ở Syria cho rằng họ cần đến Jabhat al-Nusra để chiến đấu chống lại quân đội chính phủ.
 |
| Jabhat al-Nusra đang giành giật quyết liệt ảnh hưởng và địa bàn với IS |
Cục diện Trung Đông bắt nguồn từ chính sách của Mỹ
Trung Đông đang trở thành một khu vực hỗn độn với vô số các bè phái. Và khi một kẻ mới, nhưng mạnh như IS xuất hiện, trật tự các tổ chức Hồi giáo ở đây bị xáo trộn khiến họ sẵn sàng quên đi mục đích là "tiêu diệt những kẻ ngoại đạo" (gồm những người thuộc tôn giáo khác, đặc biệt là những người phương Tây) và quay súng bắn vào nhau.
Nỗ lực của các tổ chức Hồi giáo cực đoan này chỉ nhằm bảo vệ, duy trì ảnh hưởng, vị thế và nguồn lợi kinh tế của họ ở Trung Đông. Song còn một vấn đề khác cần chú ý, một thế lực nước ngoài cũng muốn duy trì trật tự ở Trung Đông theo hướng có lợi cho mình, đó là Mỹ.
Al-Qaeda với Osama bin Laden cũng ra đời khi Mỹ muốn có một tổ chức giúp họ chống lại cuộc tấn công của Liên Xô vào Afghanistan. Nhưng sau đó, Al-Qaeda đã không còn nằm trong sự kiểm soát của Washington. Điều này dẫn đến tổ chức này là kẻ thù nguy hiểm nhất của nước Mỹ suốt thập niên đầu tiên của thế kỷ 21.
Và sau đó, trong bối cảnh Syria, Iraq, những người Iran, và những học giả thế giới theo thuyết âm mưu đã đưa ra nhiều bằng chứng chứng minh Washington đã tạo ra IS nhằm mục tiêu hạ bệ khối tam giác Hồi giáo tiến bộ Iraq-Iran-Syria.
Tất nhiên, giống như Al-Qaeda, IS trở thành một lá bài phản chủ. Washington sẽ vẫn tiếp tục cách làm của mình, sử dụng những lực lượng địa phương để chống lại đối thủ của mình. Một cách làm tình thế nhưng hiệu quả.
Đỗ Phong (Tổng hợp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét