Một năm trước ông Viktor Yanukovych từng có cơ hội cứu Ukraine nhưng ông đã hèn nhát bỏ chạy, không làm gì để cứu vãn sự sụp đổ của đất nước.
Ông Yanukovych có tội không kém những kẻ đã gây ra Maidan
Tren trang web của Russian Radio (Đài phát thanh Tiếng nói nước Nga) vừa có một bài bình luận về trách nhiệm của những người đã gây ra cuộc khủng hoảng chính trị và nội chiến ở Ukraine.
Trong đó, các nhà bình luận Nga cho rằng, cựu Tổng thống Yanukovych có tội không kém những kẻ cầm đầu Maidan.
Đã một năm trôi qua kể từ khi diễn ra những bi kịch ở nước láng giềng với Nga nhưng tất cả như vừa mới xảy ra đêm trước: Đụng độ trên các chiến lũy giữa trung tâm Kiev, tổng thống Yanukovych bí ẩn rời thủ đô, chính quyền Ukraine về tay một chế độ "cách mạng dân chủ" mới.
Nhà báo Nga Mikhail Rostov nhận xét là khoảng thời gian qua như ánh đèn pha rọi thẳng vào sự thật hiển nhiên: Trách nhiệm trực tiếp của cuộc đảo chính ở Ukraine thuộc về những ai đã tổ chức và thực hiện nó. Thế nhưng, cựu Tổng thống Viktor Yanukovych cũng có lỗi không ít hơn những kẻ đã truy lùng ông.
Một năm trước, tổng thống Ukraine đã cho một "bài giảng thực tế" về những gì mà một nhà lãnh đạo đất nước không thể làm được. Nếu ông không hành động như thế thì người dân Ukraine, Nga và các cư dân Liên minh châu Âu hiện đã sống trong một thế giới khác - một thế giới vẫn tồn tại nhiều vấn đề nhưng không có cuộc chiến huynh đệ tương tàn ở Donbass.
Lịch sử là những gì đã trôi qua và không có từ giả định, mà chúng ta chỉ có thể đặt ra những giả thiết. Chẳng hạn, ở lúc giao thời giữa năm 2013 và năm 2014, ông Viktor Yanukovych chính là nhân vật có khả năng ngăn chặn thảm họa đang đến với Ukraine. Ông có khả năng nhưng đã không hành động!
 |
| Chuyên gia Nga cho rằng ông Yanukovych cũng có tội rất lớn trong sự sụp đổ của Ukraine |
Ngày đó, sau khi Viktor Yanukovych từ chối ký thỏa thuận liên kết kinh tế với Liên minh châu Âu, một cơn bão chính trị cấp 10 đã đổ ập vào Ukraine. "Bánh lái" của con tàu nhà nước Ukraine bắt đầu run rẩy trong tay vị cựu Tổng thống, khi các tỉnh ở phía tây lần lượt tuột khỏi tầm kiểm soát.
Ông Viktor Yanukovych không còn giải pháp dễ dàng nào nhưng ông vẫn còn có quyền lực. Đôi khi, quyền lực đòi hỏi đau đớn thông qua một quyết định nặng nề, khó chấp nhận nhưng dứt khoát và cần thiết. Đó là chính là tình huống của tổng thống Ukraine trong cuộc khủng hoảng chính trị xảy ra cách đây một năm.
Cựu Tổng thống Viktor Yanukovych đã phạm sai lầm gì?
Nguyên thủ Ukraine khi ấy có thể làm gì để đối đầu với cỗ máy nhà nước đã bị Maidan làm tê liệt?
Một là ông Yanukovych có cơ hội dùng những quyền lập hiến của Tổng thống và cương quyết khôi phục trật tự ở thủ đô bằng vũ lực; hai là ông có thể thừa nhận sự thất bại của bản thân, tuyên bố từ nhiệm và nhờ đó đảm bảo tính liên tục cho tiến trình lập hiến trong nước, không để xảy ra một cuộc đảo chính bất hợp pháp.
Phải thừa nhận là cả hai phương án đều xấu đối với ông. Đi theo phương án thứ nhất có nghĩa Tổng thống sẽ trực tiếp chịu trách nhiệm về khả năng tổn thất sinh mạng, còn phương án thứ hai đồng nghĩa với sự đầu hàng chính trị hoàn toàn của ông. Tuy nhiên, cả 2 phương án này đều giúp Ukraine tránh được những hậu quả tai hại như ngày nay.
Nhưng lựa chọn cuối cùng của ông Yanukovych không đơn giản là xấu mà gây nên tai họa khủng khiếp. Ông đã gộp đầy đủ những hậu quả tiêu cực nhất của hai phương án đầu tiên nhưng không hề thu được bất kỳ tác động tích cực mà một trong hai có thể đem lại.
 |
| Ông Yanukovych đã không hoàn thành trách nhiệm của một vị Tổng thống |
Ban đầu, chính quyền ông Yanukovych toan tính dùng vũ lực trấn áp EuroMaidan, nhưng sau khi có quá nhiều người chết và bị sức ép quá lớn của phương Tây cùng những kẻ tổ chức ra phong trào “Cách mạng Cam”, ông lập tức chùn bước và tìm cách đổ lỗi cho các lãnh đạo công an.
Giới an ninh nhận ra nhà cầm quyền sẵn sàng sử dụng họ nhưng không sẵn sàng bảo vệ họ. Chính quyền trong tay ông Yanukovych đã bộc lộ sự hoảng sợ và do dự. Các chiến binh Maidan nắm được lợi thế tâm lý vô cùng quan trọng và tiếp tục lấn tới khiến chính quyền của ông không còn khả năng định hướng.
Thuyền trưởng phải là người cuối cùng rời con tàu gặp nạn. Ông Yanukovych đã thực hiện sai lầm chính trị nghiêm trọng khi rời khỏi Ukraine, mà nói thực chất là bỏ chạy khỏi đất nước mà không viết đơn từ nhiệm. Nếu ông làm như thế, những kẻ tổ chức EuroMaidan không còn lí do gì để lộng hành.
Cựu tổng thống Yanukovych đã bỏ lại vị trí chỉ huy không kịp bàn giao trọng trách và để con tàu nhà nước Ukraine tự lênh đênh. Nhà nước Ukraine như rắn mất đầu, quá trình lập hiến của đất nước sụp đổ và Ukraine vẫn tiếp tục va vào đá ngầm.
Hiện trạng đất nước loạn lạc, nội chiến liên miên, kinh tế sụp đổ của Ukraine hiện nay một phần chính là hệ quả những quyết định của người đã từng cầm lái và trách nhiệm lớn thuộc về cựu Tổng thống Yanukovych!
 |
| Người ủng hộ bà Yulia Tymoshenko làm một túi đấm in hình cựu Tổng thống Yanukovych |
Nhìn lại cuộc chính biến trên quảng trường Độc Lập
Cuộc chính biến Maidan bắt đầu vào tháng 11-2013. Những cuộc biểu tình và chiếm đóng Quảng trường Độc lập do những người biểu tình thuộc phe đối lập Ukraine thân EU thực hiện, xuất phát từ việc ông Yanukovych từ chối ký kết hiệp định liên kết giữa Ukraine và EU (Ukraine-European Union Association Agreement).
Sự việc càng trở lên nghiêm trọng hơn khi ông Yanukovych quay sang tìm sự trợ giúp từ phía Nga để nhận được khoản viện trợ tài chính lên tới 15 tỉ USD cũng như kết hợp quan hệ chặt chẽ hơn với Nga. Đến tháng 1 năm 2014, các cuộc biểu tình đã trở nên căng thẳng dẫn tới xô xát giữa lực lượng biểu tình và lực lượng an ninh, dẫn tới đổ máu cho cả 2 bên.
Đến giữa tháng 2 năm 2014, những cuộc đàm phán giữa ông Yanukovych và phe đối lập đã thất bại. Ukraine đang trên bờ vực tai họa của một cuộc bạo loạn, 28 người biểu tình cùng với 7 cảnh sát và một người dân thường đứng ngoài xem bị giết chết và 335 người bị thương chỉ riêng ngày 18 tháng 2.
Tổng cộng có ít nhất 77 người đã phải bỏ mạng và hàng trăm người bị thương cho đến ngày 21 tháng 2 (tin của bộ Y tế) trong những cuộc đụng độ đẫm máu tại thủ đô Kiev. Trong khi đó những nguồ tin độc lập khẳng định co số người chết đã lên tới hơn 100 người.
Ông Viktor Yanukovych đã bỏ chạy khỏi Kiev vào ngày 21-2-2014.
Ngày 22-2, Quốc hội Ukraine đã thông qua bỏ phiếu bãi bỏ tư cách tổng thống với tội danh là "từ bỏ trách nhiệm theo hiến pháp, đe dọa chức năng của nhà nước, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Ukraine", đồng thời bổ nhiệm một đại diện của Đảng “Tổ quốc”, ông Alexander Turchinov làm Tổng thống tạm quyền.
 |
| Cựu Tổng thống Yanukovych, cựu Thủ tướng Mikola Azarov và cựu Tổng Công tố Ukraine Viktor Pshonok đã nhận quốc tịch Nga |
Ngày 23-2-2014, Yanukovych đã bị chính đảng của mình lên án là bỏ chạy hèn nhát. Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau khi đến Nga ngày 2 tháng 4 năm 2014, Viktor Yanukovych nói rằng ông vẫn là một Tổng thống hợp Hiến của Ukraine và bị mất chức do đảo chính của những kẻ thân phương Tây.
Vào hôm 21-10-2014, Tổng thống Poroshenko đã ký một sắc lệnh cho mở phiên tòa xét xử vắng mặt cựu Tổng thống Viktor Yanukovych về những cáo buộc liên quan tới cái chết của những người biểu tình khi ra lệnh cho cảnh sát bắn hạ người dân, cùng việc tham ô một lượng lớn tài sản và tiền mặt của Nhà nước.
Hiện nay, ông Yanukovych đang cư trú ở Nga nhưng Quốc hội Ukraine (tức Verkhovna Rada) đã thông qua quyết định tước chức danh của ông vào ngày 4-2-2015 vừa qua. Quyết định được 281 đại biểu bỏ phiếu thông qua, trong khi yêu cầu tối thiểu là 226 phiếu.
Theo quyết định trên, Quốc hội Ukraine chính thức phủ nhận chức danh Tổng thống cũng như tất cả lợi ích và đặc quyền theo pháp luật của ông Viktor Yanukovych. Đồng thời, chính quyền mới ở Kiev đề nghị Interpol phát lệnh truy nã và yêu cầu Nga dẫn độ ông về Ukraine xét xử.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, chính phủ Nga vẫn coi ông Yanukovych là “Tổng thống hợp Hiến bị lật đổ” và quyết tâm bảo vệ bằng cách trao cho ông quốc tịch Nga vào đầu tháng 10 năm 2014 cùng với cựu Thủ tướng Ukraine Mikola Azarov và cựu Tổng Công tố Viktor Pshonok cũng như gia đình họ.
Tuy Nga đã từ chối dẫn độ ông về Ukraine chịu sự xét xử của chính quyền mới ở Kiev nhưng chắc chắn trong quãng đời còn lại, vị cựu Tổng thống Ukraine này cũng sẽ chịu sự dằn vặt của lương tâm, bởi những sai lầm lớn của ông đã góp phần làm tan nát đất nước.
Thiên Nam
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét